Merkez Siyaset
Türkiye’de geleneksel esnafın nabzını tutan REM Esnaf Barometresi Raporu, Eylül 2021 dönemi sonuçları açıklandı. Rapora göre Eylül ayında aşı kartı uygulaması esnaf kesiminde olumlu sonuç verdi ve aşılanma oranı 5 puanlık artışla yüzde 65’e ulaştı. Aynı dönemde yaz aylarında havaların ısınması ve yasakların kalkmasıyla moral bulan esnaf mevsim ve okulların açılmasıyla bahar havasından çıktı.
Bütçe okul harcamasına kaydı
Yapay zekâ tabanlı çoklu kanal perakende uygulama yönetimi çözümleri sunan yeni nesil perakende analitiği şirketi REM People, Esnaf Barometresi’yle küçük esnafın durumunu bir kez daha ortaya koydu. REM People’ın CEO’su Bülent Peker, Eylül ayı sonuçlarını şöyle değerlendirdi: “Okulların açılması, okul bölgesinde yer alan esnafın iş yapma durumuna katkı sağlasa da harcamaların kış mevsimi harcamalarına ve okul masraflarına kayması geleneksel kanal esnafının iş yapma seviyesini düşürdü. Endekslerde düşüş yaşansa da bu dönem esnafın aşılanma oranındaki artış dikkat çekiyor.”
Her ay Türkiye temsili sağlanacak şekilde 1.500 noktada yapılan ziyaretlerle hazırlanan “REM – Esnaf Barometre: Türkiye Geleneksel Kanal Esnafının Nabzı” araştırma panelinin Eylül’21 sonuç raporunda öne çıkan başlıklar ise şöyle oldu:
Aşı karşıtları yarıya indi
Esnaf kesiminde aşılanma oranı anlamlı seviyede artarak %65’e ulaştı. Özellikle 35 yaş altı esnaftaki aşılanma oranının 18 puanlık artışla %60 seviyesine yükselmesi bundan etkili oldu.
Aşı karşıtlığında da anlamlı seviyede gerileme yaşandı. Önceki dönemde %20 olan aşı olmayacağını belirtenlerin oranı %9 seviyesine indi. Bazı toplumsal etkinliklerde gerçekleştirilen aşı kartı uygulaması bu gelişmede etkili oldu.
Güven Endeksi 11,4 puan oldu
Esnaf Barometresi Raporu’na göre Güven Endeksi, 11,4 puanla önceki döneme göre 5,6 puan, geçen yılın aynı dönemine göre ise 3,4 puan düşüş gösterdi. Bu durumda; iş yapma ve finansal durumu ortaya koyan Mali Durum alt endeksinin ve ülke ekonomisine güveni ifade eden Genel Ekonomi alt endeksinin dramatik olarak düşmesi etkili oldu.
Yaz bitti düşüşe geçti
Geçtiğimiz dönemde kısıtlamaların kalkması ve havaların ısınmasıyla yılın en yüksek seviyesine çıkan Genel Güven endeksi; yaz mevsiminin sona ermesi ve ülke ekonomisindeki kötümser beklenti nedeniyle tekrar düşüş eğilimine girdi. Ülke ekonomisinin önümüzdeki dönemde gelişeceğini düşünenlerin oranı bu dönemde de anlamlı seviyede azalarak (-14,2) %15,6’ya geriledi.
Bahar havası bitiyor
Haziran döneminden itibaren kısıtlamaların tamamen açılması ve bahar havasına girilmesiyle moral bulan geleneksel kanal esnafı; soğuk havaların başlaması, okulların açılması ile bahar havasından çıkmış görünüyor. Geçen aya göre işlerinin arttığını belirtenlerin oranı neredeyse yarı yarıya düşerek %18,3’e geriledi. Önümüzdeki dönemde işlerim artacak diyenlerin oranı ise 15,5 puanlık düşüş ile %22,5’e indi.
Kışla birlikte salgın tedirginliği arttı
Ekonomi haricindeki genel durumu ifade eden Genel Yaşam Endeksi’nde yıl boyunca hakim olan düşük seviyedeki trend devam ediyor. Geleneksel kanal esnafının sadece %10’u, toplumsal konularda ülkenin içinde bulunduğu durumdan ve ülke yönetiminin bu konulardaki politikalarından memnun olduğunu ifade ediyor. Ayrıca kış aylarının gelmesiyle vakaların artması konusunda esnaf hala tedirgin.
Halk Bakkal noktaları ikiye katlandı
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin yakın zamanda hizmete soktuğu uygulama olan Halk Bakkal noktası olma, yani İstanbul Kart ile alışverişin geçerli olması uygulaması incelendiğinde; geçtiğimiz dönemde %5 olan halka bakkal nokta oranı bu dönemde %10 seviyesine yükseldi. Satın alınan ürünler ise değişkenlik göstererek bu dönemde daha çok temel gıda ürünlerine kaydı.