ENGİN’DEN HÜKÜMETE ÇİFTE ÖNERGE

CHP İstanbul Milletvekili Didem ENGİN, Ekonomi Bakanı Nihat ZEYBEKÇİ ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk ÖZLÜ’nün yanıtlamaları istemiyle verdiği iki ayrı soru önergesiyle konuyu TBMM gündemine taşıdı. İşsizlik oranının %10,7’ye yükseldiğini hatırlatan Didem ENGİN, “Verilen teşvik ve desteklerin etki analizlerinin ciddiyetle yapılması gerekli, ancak ne yazık ki Hükümet bu etki analizlerini sağlıklı bir şekilde yapmıyor. Örneğin AR-GE ve yatırım teşvik ve destekleri ülkemizin en önemli sorunlarından olan işsizlikle mücadelede gereken etkiyi gösteremiyor. Hükümet’in bunun sebepleri üzerinde acilen durması ve bir çözüm üretmesi şart” dedi.

YÜKSEK TEKNOLOJİLİ ÜRÜNLERİN İMALAT SANAYİ İHRACATINDAKİ PAYI SADECE %3,5 

Günümüzde yaşanan yoğun dijitalleşme ve teknolojik ilerlemelerin her alanda olduğu gibi üretim, sanayi ve ihracat alanlarında da ülkeler arası rekabet yarışını derinden etkilediğini belirten Didem ENGİN, “Eğitime, Ar-Ge’ye, inovasyona, tasarıma ve teknolojiye ağırlık veren, üreticilerini ve sanayicilerini çeşitli teşviklerle destekleyip cesaretlendiren ülkeler ileri teknoloji ürün üretimi ve ihracatıyla dünya pazarlarından en büyük payı alma yarışını sürdürmektedir. Ancak teknolojik yatırımlara çok geriden başlayan ülkemizde 2016 yılı verilerine baktığımızda yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ihracatımızdaki payının sadece %3.5 olduğu görülmektedir. 2023 hedefleri içerisinde Ar-Ge harcamalarının milli gelirin %3’üne ulaşması hedefinin bulunduğu da göz önüne alındığında halen Ar-Ge çalışmalarına verilen desteğin çok yetersiz kaldığı açıktır” dedi.

TEKNOLOJİ AÇIĞIMIZI KAPATACAK DEVRİM NİTELİĞİNDE ADIMLAR ATMALIYIZ

Didem ENGİN, üretime katkı sunan tüm birimlerin Ar-Ge’ye, tasarıma ve inovasyona ağırlık verecekleri şekilde teşvik sistemine katılımının sağlanması gerektiğini belirterek “Her ne kadar son yıllarda farklı teşvik ve destekler içeren değişiklikler hayata geçirilmişse de açıktır ki bilime, Ar-Ge’ye, inovasyona, tasarıma, üretime ve sanayiye topyekûn ve vizyoner bir bakış açısı ile yaklaşmadığımız ve teknoloji açığımızı kapatacak devrimsel adımlar atmadığımız müddetçe küresel yarışta daha da geride kalmamız çok olasıdır” ifadelerini kullandı.

ÜLKEMİZE GELEN DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM GEÇEN YILA KIYASLA %14,9 AZALDI 

Küreselleşen dünyada sermayenin, etkin verimliliğin, sağlıklı işlerliğe sahip demokrasinin ve güvenilir bir hukuki altyapının olduğu ülkeleri tercih ettiğini söyleyen Didem ENGİN “Örneğin ülkemizde bir yılı aşkın süredir OHAL’in yürürlükte olması, yargının siyasileşmesi, demokratik mekanizmaların işlemezliği, özgürlüklerin kısıtlanması sonucunda 2017 yılı Ocak-Ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla ülkemize %14,9 daha az uluslararası doğrudan yatırım girişi oldu” dedi.

TEŞVİK VE DESTEKLERİN BEKLENEN ETKİYİ GÖSTERİP GÖSTERMEDİĞİ CİDDİYETLE ANALİZ EDİLMELİ

Yabancı sermayenin ülke tercihlerindeki bu kriterlerine ilaveten o ülkelerdeki yatırımları teşvik uygulamalarının da önem taşıdığını vurgulayan Didem ENGİN, “Bu nedenle, birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de son yıllarda sermayeyi yurda çekmeyi hedefleyen ya da yurt içinde atıl durumda bulunan sermayeyi yatırım yapmaya özendirmeyi amaçlayan çeşitli yatırım teşvikleri uygulanmaktadır. Yatırım teşvikleri ile ülkemizde hem yurt içinde yatırımların bölgesel ve sektörel anlamda dengeli dağılımı amaçlanmakta, hem de küresel sermayeden alınan payın yükseltilmesi hedeflenmektedir. İlaveten yatırım teşvikleri ile ihracatın artırılması, cari açığın azaltılması, istihdamın arttırılması da amaçlanmaktadır. Ancak teşviklerin verilmesi kadar önemli olan bir aşama da verilen teşviklerin etkinliğinin detaylı incelenerek analizlerinin yapılması ve teşviklerin beklenen etkiyi gösterip göstermediğinin tespit edilmesidir” diye konuştu.

İŞSİZLİKLE MÜCADELEDE HÜKÜMET AÇIKÇA BAŞARISIZ OLMUŞTUR

TUİK tarafından açıklanan son işsizlik verilerine göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısının 3 milyon 443 bine ulaştığını, işsizlik oranının ise %10,7’ye yükseldiğini hatırlatan Didem ENGİN, “Bu durumda verilen Ar-Ge ve yatırım teşvik ve desteklerinin ülkemizin en acil sorunlarından biri olan işsizlikle mücadelede beklenen etkiyi gösteremediği açıktır. Hükümet artık gerçekçi olmalı ve işsizlikle mücadelede başarısız olduklarını kabul etmelidir” dedi. 

DİDEM ENGİN’İN SORULARI 

Didem ENGİN önergelerinde bakanlara aşağıdaki soruları sordu:

1. 2002 yılından bugüne dek Ar-Ge, inovasyon ve yüksek teknolojili ürünlerin üretimi için verilen teşvik ve destekler ile yatırım teşvik ve desteklerinin yıllara göre miktarı ve milli gelir içindeki payı nedir?

2. 2002 yılından bugüne dek verilen Ar-Ge teşvik ve desteklerinin Ar-Ge, inovasyon, üretim, ihracat ve istihdama etkisi ile yatırım teşvik ve desteklerinin sanayi, ihracat ve istihdama etkisini belirlemeye yönelik etki analizi yapılmış mıdır? Yapıldı ise sonuçları nelerdir?

3. 2002 yılından bugüne dek verilen Ar-Ge teşvik ve desteklerinin özel sektör Ar-Ge harcamalarında yarattığı etkiye dair bir analiz çalışması yapılmış mıdır? Yapıldı ise sonuçları nelerdir?

4. 2002 yılından bugüne dek verilen Ar-Ge teşvik ve desteklerinden yararlanan şirket sayısı ve yıllara göre dağılımı nedir? Bunlar arasında yüksek teknolojili ürün üretimi ve ihracatı gerçekleştirenlerin sayısı ve gerçekleştirdikleri ihracatın miktarı nedir?

6. 2002 yılından bugüne dek verilen teşvik ve desteklerden yararlanan start-up sayısı nedir?

7. 16 Şubat 2016 tarihinde TBMM Genel Kurulu tarafından kabul edilen 6676 Sayılı Kanun ile tasarım faaliyeti de teşvik kapsamına alınmıştır. Kanunun uygulamaya konmasından bugüne dek tasarım faaliyeti için verilen teşvik miktarı nedir? Verilen bu teşviklerin ihracata ve milli gelire etkisini belirlemeye yönelik herhangi bir etki analizi yapılmış mıdır? Yapıldı ise sonuçları nelerdir?

8. 2002 yılından bugüne dek verilen Ar-Ge ve inovasyon teşvik ve desteklerinin sektörlere göre dağılımı miktar ve oran olarak nasıldır?

9. Gelecek 10 yıl için teşvik ve desteklerle ilgili nasıl bir planlama yapılmaktadır? Hangi sektörlere öncelik verilecektir?

10. 2002 yılından bugüne dek verilen yatırım teşvik ve desteklerinin yıl bazında sektörlere göre dağılımı nasıldır? Verilen teşvik ve desteklerin sektör bazında etki analizleri yapılmış mıdır? Yapıldı ise sonuçları nelerdir?

11. 2002 yılından bugüne dek verilen yatırım teşvik ve desteklerinin yıl bazında bölgelere göre dağılımı nasıldır? Verilen teşvik ve desteklerin bölge bazında etki analizleri yapılmış mıdır? Yapıldı ise sonuçları nelerdir?

12. 2002 yılından bugüne dek verilen yatırım teşviklerinden yararlanan sanayicilerin sayısı ve yıllara göre dağılımı nedir?

​